We zijn al een tijdje onderweg met het maken van delen van ons lustrumkunstwerk. Over een paar maanden zal het in de hal van de Nieuwe Bibliotheek te zien zijn. We hebben grote lappen gevilt, strakke tubes (bijgenaamd: slurven) gebreid en we zijn nu aan het verven toe. Hoe die losse onderdelen samen één kunstwerk worden vertelt Iris Veentjer, de kunstenares die het werk ontworpen heeft en het maakproces begeleidt.
Kunstwerk algemeen:
Een kunstwerk maken voor een organisatie waar een overvloed aan kennis, vaardigheden en inzet is, is een ongelofelijke eer om te mogen doen, ook al maakt het me wat nerveus. Want waar zit dan de uitdaging in? De Almeerse Wolunie is bij mij bekend als een grote betrokken groep mensen die voor een vereniging op een hoog professionele niveau werk levert. Met als grootste voorbeeld natuurlijk het werk op de Floriade. Een organisatie die zich inzet voor het inzichtelijk maken van de wolketen en het ambacht die nodig is voor de verwerking van wol tot een echt product. Dit wordt op individueel niveau gedaan met kleinschalige producten zoals sokken, maar ook in grote projecten en de jaarlijkse designproducten.
Eind 2023 kreeg ik de vraag of ik een voorstel wilde maken voor het 10-jarige jubileum van de Almeerse Wolunie. Dat deed ik graag en ik kreeg dit als briefing mee: het moet grotendeels uit wol bestaan, er moesten meerdere leden (zoveel mogelijk) aan kunnen werken, het moest op zich zelf staand zijn en het moest van alle kanten te bekijken zijn. Punten waar ik me zeker kon vinden. Waarin ik vooral de uitdaging zag in de samenwerking. Hoe kan ik de processen die in mijn hoofd omgaan zo goed mogelijk verwoorden, toepassen en laten inspelen op de grote groep betrokkenen. Daarbij was ik me zeer bewust van de hoeveelheid kennis en ervaring die bij de ontvangende groep aanwezig is.
Met het kunstwerk wil ik jullie uitdagen en laten verwonderen, over jezelf, het werk en vooral ook het materiaal. Met alle kennis die er is toch net buiten de lijntjes kleuren, zonder los te komen van de essentie, wil ik de Almeerse Wolunie eren in jullie 10-jarig bestaan. Een nieuwe techniek toepassen leek me daarom niet gepast. Ik ben gaan kijken welke technieken, vaardigheden en faciliteiten worden vaak gebruik of toegepast. Zo kwam ik uit op twee stromingen: het vilten en breien met de wol mét alle stappen die er voor zitten om tot dat stadium te komen. Die twee stromingen wil ik dan ook graag gebruiken voor de vervaardiging van het kunstwerk. Daarnaast vind ik het belangrijk om de veelzijdigheid te laten zien, de ontwikkeling van de organisatie, de successen van de afgelopen 10 jaar, de samenwerking van alle leden en daarbij ook de complexiteit van het materiaal, wol, zelf.
Al deze punten brachten mij aan het denken. Hierdoor ontstond het idee dat het kunstwerk niet één object moest worden maar 10 verschillende in twee series. Eén object voor het elk jaar van het bestaan, een serie van twee omdat we het tweede lustrum vieren (2×5=10). Serie één zal bestaan uit vijf objecten gemaakt met de techniek vilten, serie twee bestaat uit vijf objecten gemaakt met de techniek breien. Zodat alle stappen van het wolverwerken – sorteren, reinigen, kaarden, spinnen en kleuren – aan bod komen, maar ook de twee meeste gebruikte techieken voor de eindverwerking van de wol, vilten en breien. De objecten zullen abstracte objecten worden. Die voor de toeschouwer op het eerste oog relatief simpel lijken. Hoe langer er gekeken wordt hoe meer de verwondering ontstaat hoe het mogelijk was om de objecten te maken.
Met de series, de herhaling en ontwikkeling die in de objecten zit wil ik verwijzen naar de kracht van herhaling en bundelen van elementen. Wat voor mij symbool staat voor het samenbrengen en werken van alle leden binnen de Almeerse Wolunie. Daar is ruimte is voor ieder individueel, maar als je krachten bundelt kom je verder, kun je leren van elkaar waardoor je samen maar ook alleen groeit en sterker wordt. Waarbij de veelzijdigheid van alles niet in één beeld te vangen is. Net als de objecten: alleen zijn ze mooi maar gezamenlijk is nog krachtiger.
Binnen de series zullen de objecten op elkaar lijken maar is groei en ontwikkeling te zien. Misschien op het eerste oog van makkelijk naar moeilijk. Dit is voor mij weer een verwijzing. Dit keer naar het zakelijke aspect van een vereniging en de organisatorische kant. De eerste stap is vaak de moeilijkste, ook al lijkt die soms voor de hand te liggen. Net als de eerste jaren waarin gegaan wordt van ‘ja dit gaan we doen’ tot daadwerkelijk het gaan doen. Hoe vaker je deze eerste stappen hebt gezet hoe meer andere of nieuwe uitdagingen ontstaat. Bijvoorbeeld door groei in leden, kennis en ervaringen, materialen, tegenslagen of andere veranderingen.
Zo hoop ik door tien objecten te maken met de Almeerse Wolunie we alle aspecten van de leden, de organisatie en het materialen kunnen verbeelden en eren.
Tentoonstelling
Als eerste locatie wordt het kustwerk gepresenteerd in de entree van de Nieuwe Bibliotheek te Almere. Een mooie open plek waar de objecten van alle kanten bekeken kunnen worden. Hier mag het een tijdje blijven staan. Daarna hoop ik van harte dat het een nieuwe plek krijgt. Het liefst zelfs meerdere plekken. Zodat de zichtbaarheid van de AlmeerseWolunie zich over de stad uitspreidt, zoals ook de Almeerse Wolunie zich zelf op meerder plekken tegelijk in de stad begeeft. Zoals bijvoorbeeld de Schaapskooi, de Verfplantenakker, bij leden thuis…
Toekomst
Door nu ook het op te delen in twee lustrums ligt er ook de uitdaging om over vijf jaar, voor het volgende lustrum, opnieuw een kunstenaar uit te nodigen om een voor dan actuele serie te maken. Waarmee de eindeloze groei voort gezet kan worden.
Vijf Vilt objecten (omvang +/- 50 cm & +/1 600 gram wol):
Hiervoor zal ik basisvormen ontwikkelen vanuit vlakken met een spanningveld met relatief scherpe hoeken. De leden van de Almeerse Wolunie kunnen dan aan de slag met het vilten van basislappen. Deze lappen kunnen worden gemaakt met een natvilt techniek. Nadat de lappen gemaakt zijn worden ze op basis van de vormen verknipt naar stukken die met naaldvilten aan elkaar en aan het object worden gemaakt. Daarna wordt het object met nat vilten verder vervilt. Het basisframe zal bestaan uit een metaalachtige constructie met daaroverheen een panty-achtige stof. De panty-achtige stof zorgt er voor dat het wol tijdens het vilten hecht aan het object maar zorgt er ook voor dat de vormen makkelijker gemaakt kunnen worden.
Voor het vilten van de basislappen beschikt de Almeerse Wolunie al over veel kennis en ervaring. Jullie zullen hierin een belangrijke rol spelen in het leveren van de basis lappen en kunnen dit zelfstandig voorbereiden. Daarna zullen we ongeveer 3 dagen nodig hebben om gezamenlijk de objecten in de juiste vorm te vilten. Hiervoor zullen er per object, per dag zo’n 2 mensen nodig zijn. Dus met 10 mensen per dag 3 dagen werk. Dit kunnen dus verschillende mensen zijn, maar het kunnen ook mensen zijn die meerdere dagen komen.
5 Brei objecten (omvang +/- 50 cm & +/- 700 gram wol):
Ook hiervoor zal ik de basisvorm ontwikkelen. De leden van Almeerse Wolunie kunnen dan als eerste aan de slag met het spinnen van alle wol tot garen. Dit kan opgepakt worden door de al bestaande spingroep die er zijn. Zo kan er collectief gesponnen worden. De kwaliteit van het garen wat gesponnen moet worden gaan we door middel van een workshop gezamenlijk vaststellen. Als door tijdsdruk of te grote hoeveelheid die gesponnen moet worden er niet genoeg gesponnen kan worden kunnen we ook uitwijken naar de wol die de Almeerse Wolunie heeft laten spinnen. Liever natuurlijk zelf gesponnen garen maar dat moet wel haalbaar zijn. 5 kilo garen spinnen is namelijk best veel.
Het eerste idee was om de ontwerpen vooraf te hebben en dat er dan in patronen gebreid moest worden. Het idee was Per object dan 0,5 dag nodig te hebben om de patronen uit te werken en per object waarmee leden vervolgens aan de gang kunnen om deze te gaan breien. Daarna zouden we ongeveer 2 dag nodig om breiwerk om het object heen te maken. In het proces was dit echter niet haalbaar daarvoor is het plan gewijzigd in het creëren van tubes die door verschillende leden worden gebreid kunnen worden en dan daarna aan elkaar gezet kunnen worden. Deze tubes zorgen voor de basis van het het object. Hierdoor heeft deze serie meer ronde vormen.
